گام مثبت وزارت ارشاد برای اعطای حواله واردات کاغذ دولتی به موسسات رسانهای
گام مثبت وزارت ارشاد برای اعطای حواله واردات کاغذ دولتی به موسسات رسانهای
لزوم اصلاح سیستم توزیع
«جهانصنعت»- پس از پشت سر گذاشتن بحران سال گذشته کاغذ که منجر به ضرر و زیان بسیاری از مشاغل مرتبط با این کالای فرهنگی شد، چند وقتی است که بازار کاغذ آرام گرفته است.
وزارت ارشاد در تازهترین اقدام خود برای کنترل بازار کاغذ، به موسسات رسانهای دولتی اجازه واردات با ارز ۴۲۰۰ تومانی اعطا کرده و پیشبینی میشود این اقدام منجر به شکست انحصار توزیع کاغذ در بازار شود؛ موسساتی که با سیاست جدید ارشاد، مازاد مصرف خود را بر اساس لیستی که این وزارتخانه به آنها داده، توزیع میکنند. اما این سیاست نمیتواند به طور تمام و کمال مشکلات این بازار را رفع و رجوع کند. بر اساس آمار در سه ماهه زمستان امسال، هشت هزار تن کاغذ با ارز دولتی به کشور وارد شده که هنوز در گمرک اسیر کاغذبازی است؛ سرمایهای که اگر زودتر به بازار وارد نشود باز هم به بحرانی وسیع در سطح رسانههای کاغذی مخصوصاً رسانههای غیردولتی میانجامد. به عنوان مثال روزنامه «جهانصنعت» برای تهیه کاغذ مصرفی خود مجبور به خرید از بازار آزاد شده است. این در حالی است که محموله کاغذ دولتی هنوز به بازار راه نیافته و دست بسیاری از رسانهها خالی است.
سهم موسسات رسانهای از واردات کاغذ
وقتی به نامهای واردکنندگان کاغذ نگاه میاندازیم، میفهمیم سهم عمده در اختیار روزنامههای دولتی است. هرچند بر اساس گفتههای وزارت ارشاد تمام موسسات رسانهای در صورت دارا بودن کارت بازرگانی معتبر میتوانند حواله واردات دولتی کاغذ را دریافت کنند. بر اساس آمار، میزان واردات کاغذ توسط رسانههای دولتی به شرح زیر است.
جدا از رسانههای دولتی، برخی واردکنندگان قدیمی کاغذ نیز در سه ماه زمستان سال گذشته اقدام به واردات کاغذ کردهاند؛ محمولههایی که به دلیل بوروکراسی زمانبر سازمان تعزیرات در گمرک گیر کردهاست.
حجتی: مدیریت توزیع کاغذ همچنان بر عهده ارشاد است
احسانالله حجتی مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی از تصمیم این وزارتخانه برای دادن حواله دولتی واردات کاغذ به موسسات رسانهای حمایت میکند. او در پاسخ به «جهانصنعت» در مورد اهلیت موسسات رسانهای برای واردات و توزیع کاغذ میگوید: «موسسات رسانهای صرفاً کار واردات کاغذ مطبوعات را انجام دادهاند و مدیریت توزیع کاغذ با توجه به ضوابط کارگروه ساماندهی توزیع کاغذ، معاونت امور مطبوعاتی بوده که با قیمت مصوب سازمان حمایت و توسط ارسال لیست به آن موسسات انجام میشود. بدیهی است این موسسات هم همچون دیگر نشریات و مطبوعات سهمیهای دارند که با تایید و اجازه اداره کل از آن بهرهمند هستند.»
شرکتهای واردکننده کاغذ نسبت به شیوه جدید وزارت ارشاد برای واردات این محصول فرهنگی توسط موسسات رسانهای خوشبین نیستند. حجتی با اشاره به نظارت وزارت ارشاد بر امر توزیع میگوید: «حجم زیادی از کاغذهای وارداتی توسط شرکتهای واردکننده کاغذ تامین و وارد شده و موسسات مطبوعاتی مورد اشاره نیز سالهاست واردات کاغذ را برای رسانه خود یا دیگر روزنامهها انجام دادهاند و در عرصه واردات برای وزارت صمت شناخته شدهاند و در کنار شرکتها توانستهاند به خوبی فعالیت کنند.
با عنایت به اینکه مدیریت توزیع در اختیار وزارت ارشاد است و کلیه واردکنندگان تعهد محضری برای توزیع این کاغذها فقط از طریق ارشاد دادهاند بنابراین بحث ایجاد بازار سیاه و امثال آن منتفی است و ارشاد با توجه به ذخایر خود توانسته نسبت به تثبیت قیمت کاغذ اقدام کند. از سوی دیگر دستگاههای نظارتی همچون سازمان حمایت، سازمان تعزیرات و دیگر سازمانها و دستگاهها بر روند واردات تا توزیع و قیمت آن نظارت دارند.»
مساله حیاتی در مورد واردات کاغذ توسط موسسات رسانهای میزان مصرف آن موسسات و توزیع مابقی کاغذهاست؛ مسالهای که حجتی اینطور به آن پاسخ میدهد: «با برنامهریزیهای انجامشده در جلسات ساماندهی توزیع کاغذ معاونت مطبوعاتی و بر اساس عواملی از جمله تعداد اعلام وصول نشریات در بازه زمانی مشخص، اعلام شمارگان چاپی نشریات توسط چاپخانهها، قطع مطبوعه، گزارش بازرسی معاونت مطبوعاتی و برخی عوامل موثر دیگر، میزان نسبی مصرف هر نشریه مشخص میشود و بر آن اساس کاغذ تعلق میگیرد که سهمیه مصوب در سامانه www.press.farhang.gov.ir به منظور شفافسازی درج میشود و از سوی دیگر به همه صاحبان امتیاز رسانههای مکتوب که کاغذ با ارز دولتی دریافت کردند اعلام و تاکید شده که این کاغذ صرفاً برای مصرف روزنامه یا نشریه بوده و اجازه فروش آن را ندارند. به همین منظور به موازات تخصیص سهمیه کاغذ، فهرست نشریات به نهادهای نظارتی ارسال میشود.»
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاریهای داخلی وزارت ارشاد در مورد کاغذهای وارداتی که هنوز در گمرک معطل ماندهاند، میگوید: «تقریباً همه محمولههای کاغذهای وارداتی که در سال گذشته با تاییدیه ارشاد ثبت سفارش را انجام دادهاند، مراحل انجام ترخیص آن انجام شده است. برخی از درخواستهای ماه آخر سال به دلیل بروز برخی مشکلات ناشی از بیماری کووید۱۹ و اولویتهای ایجاد شده، در دست بررسی و اقدام است.»
آیا موسسات رسانهای غیردولتی هم اجازه واردات کاغذ با ارز دولتی را دارند؟ حجتی به این سوال اینطور پاسخ میدهد: «هر موسسه رسانهای اعم از دولتی یا غیردولتی در صورت داشتن کارت بازرگانی معتبر، نداشتن منع واردات از سوی وزارت صمت و دستگاههای نظارتی، داشتن سابقه واردات قبلی و کسب امتیاز لازم مبنی بر واردات در سامانه جامع تجارت میتواند درخواست خود برای واردات کاغذ را به اداره کل ارائه دهد تا پس از انجام بررسیهای قانونی به امر واردات مبادرت ورزد.»
موسسات رسانهای نمیتوانند بازار کاغذ را مدیریت کنند
تاجران کاغذ و موسساتی که از سالها پیش در واردات این محصول فرهنگی دستی بر آتش دارند، از تصمیم تازه وزارت ارشاد برای دادن حواله دولتی واردات به موسسات رسانهای ناراضیاند. آنها معتقدند عدم آشنایی این موسسات با بازار کاغذ و ریزهکاریهای آن میتواند به تشکیل بازار سیاه دامن بزند.
در همین زمینه رجبپور مدیرعامل شرکت پیک فراز در مورد مصرف کاغذ در نشریات مختلف گفتهاست:
«متاسفانه آمار درستی از تیراژ نشریات وجود ندارد. مثلاً رسانهای سه تن کاغذ میگیرد و همه آن را در بازار آزاد به فروش میرساند. این جدا از مشکلاتی است که به دلیل عدم آشنایی موسسات رسانهای با انواع کاغذ به وجود میآید.»
رجبپور با اشاره به توافقی که در زمان دربندی معاونت وقت مطبوعاتی وزارت ارشاد بین این وزارتخانه و موسسات رسانهای در مورد واردات کاغذ انجام شده است، گفت:
«این پیشنهادی بود که در زمان آقای دربندی به اجرا گذاشته شد. ایشان موسسات رسانهای را برای واردات کاغذ تشویق کرد. موسسات رسانهای علاقهای به این کار نداشتند اما از ترس کمبود دوباره کاغذ راضی شدند. ارشاد لیستی به این موسسات ارائه داده تا مازاد مصرف خود را بر اساس خواست ارشاد به دیگر رسانهها بفروشند. وظیفهای که بر عهده وزارت ارشاد است. اما باید توجه داشت که موسساتی مانند همشهری یا خراسان کاغذ فروش نیستند و نمیتوانند نبض بازار را کنترل کنند.»
او با اشاره به قیمت کاغذ دولتی میگوید:
«ما بر اساس قانون کاغذ را باید با حداکثر ۱۵ درصد سود به فروش برسانیم.این رقم برای ما ۴۸۰۰ تومان است. اما در بازار به اسم کاغذ دولتی تا ۵۲۰۰ تومان هم کاغذ را به فروش میرسانند. اما این قیمت دولتی کاغذ است.»
گام بعدی، ترمیم نظام توزیع
بحران اخیر در بازار کاغذ به دلیل کمبود این محصول فرهنگی در بازار رخ داد و امکان دارد بحران بعدی به دلیل سیستم ضعیف توزیع باشد. دولت که با وجود مشکلات ارزی همچنان کاغذ را جزو کالاهای واجد دریافت ارز ۴۲۰۰ تومانی قرار داده، میتواند با سر و سامان دادن به سیستم توزیع این کالای فرهنگی بار بزرگی از روی دوش فعالیت حوزه فرهنگ و هنر و رسانه بردارد.
